Μοναχά 20 με 23 χιλιόμετρα μακριά από το Ηράκλειο βρίσκεται ένα μέρος που (όπως μπορεί κάποιος να συμπεράνει και από το όνομα του) είναι γεμάτο… μαγεία!
Φυσικά μιλάμε για το Νεραϊδόσπηλιο, ένα μικρό διώροφο σπήλαιο μέσα στο καταπράσινο Αστρακιανό φαράγγι, κοντά στο (ερημωμένο πλέον) χωρίο των Κάτω Αστρακών και τη Μυρτιά, τον τόπο γέννησης του Νίκου Καζαντζάκη.
Μέσα στη σπηλιά βρίσκεται μία από τις πηγές του υδραγωγείου των Αστρακών, τα νερά της οποίας σχηματίζουν την όμορφη λίμνη των Αστρακών.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Paul Faure, ο Νεαραϊδόσπηλιος αποτελούσε το ιερό της Τριτογένειας Αθηνάς.
Αφού παρκάρετε, λοιπόν, το αυτοκίνητό σας, ακολουθείτε αρχικά ένα τσιμεντένιο μονοπάτι, ανάμεσα σε λιόφυτα. Σε κάποια σημεία, μάλιστα, υπάρχει σήμανση, η οποία και θα σας οδηγήσει ευκολότερα στο Νεαραϊδόσπηλιο.
Μετά από κάποιο σημείο το μονοπάτι γίνεται πιο γραφικό, πέτρινο και η βλάστηση έντονη, με τη συνολική διαδρομή να διαρκεί 10 με 15 λεπτά.
Προσοχή βέβαια, αν αποφασίσετε να το επισκεφτείτε κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς γλιστράει. Μην βάλετε τα καλά σας αθλητικά παπούτσια, ούτε τα καλά σας ρούχα…
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, δεν ακούγεται τίποτε άλλο, παρά μόνο πουλιά και νερό να τρέχει.
Στο τέλος του μονοπατιού, η εικόνα από το Αστρακιανό φαράγγι θα σας αποζημιώσει: Μια μικρή, αλλά πανέμορφη λίμνη απλώνεται μπροστά σας, δίπλα βρίσκεται ένας όμορφος χώρος για ξεκούραση, ενώ το μάτι σας θα «πέσει» στα γλυπτά σμιλεμένα στα βράχια, αλλά και τα νερά που «τρέχουν» από παντού.
Πριν κατεβείτε στο φαράγγι ή μετά, μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στο εγκαταλελειμμένο χωριό των Κάτω Αστρακών. Ανάμεσα στα αφημένα στο χρόνο σπίτια θα θαυμάσετε τις εκκλησίες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του Αγίου Γεωργίου και της Παναγιάς, η οποία έχει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες.
Ο θρύλος του σπηλαίου όπως τον κατέγραψε
ο Βασίλης Γ. Χαρωνίτης στο βιβλίο του «Η Κρήτη των Θρύλων» (τόμος Β’)
λέει ότι στο Νεραϊδόσπηλιο των Αστρακών που βρίσκεται μέσα στο φαράγγι του Καρτερού, πήγαιναν οι Νεράιδες και χόρευαν.
Αυτή την υποβλητική σπηλιά, με τις πολλές πηγές, τα κρύα νερά, τα δέντρα και τα πλατάνια γύρω γύρω, που είναι κάπως αποκομμένη από τη γύρω περιοχή εξαιτίας του ότι βρίσκεται μέσα στο φαράγγι, είχαν διαλέξει για τόπο τους οι Νεράιδες!
Ώσπου μια νύχτα, ένας νέος, καλός λυράρης, άκουσε το τραγούδι τους και από περιέργεια μπήκε στη σπηλιά. Κι εκεί τις είδε!
Οι Νεράιδες, με ξέπλεκα μαλλιά, πεπλοντυμένες, λουσμένες στο φως μιας αιώνιας άνοιξης, χόρευαν!
Η λάμψη τους διασπούσε το σκοτάδι, το τραγούδι τους του χάιδευε τ’ αυτιά και τα μάτια του δεν χόρταιναν να βλέπουν τον «αέρινο» χορό τους. Συνεπαρμένος απ’ όλα τούτα τα πρωτόγνωρα που ξετυλίγονταν μπροστά στα μάτια του, έπιασε χωρίς να το καταλάβει τη λύρα του και τις συνόδεψε στο χορό.
Οι Νεράιδες ακολούθησαν το παίξιμό του και ξετρελάθηκε ο νέος από τα όσα γίνηκαν μπροστά του. Την αυγή, άμα χάθηκαν οι Νεράιδες, ο λυράρης δεν ήξερε αν έζησε ένα όνειρο ή αν πραγματικά συνόδεψε τις Νεράιδες στο χορό τους με τη λύρα του. Μα το επόμενο και το μεθεπόμενο βράδυ, οδηγημένος από κάποια αόρατη δύναμη, βρέθηκε πάλι στη σπηλιά και με τη λύρα του έπαιζε ασταμάτητα για τις Νεράιδες που χόρευαν.
Σιγά σιγά, η ματιά του σταμάτησε πάνω σε μια απ’ αυτές και δεν χόρταινε να την κοιτάζει!
Ήταν ερωτευμένος μαζί της!
Όταν το συνειδητοποίησε, πήγε σε μια γριά πολύξερη και ζήτησε τη βοήθειά της. Η γριά, αφού τον άκουσε με προσοχή, του είπε πως άμα πλησιάζει η ώρα να λαλήσουν οι πετεινοί (οπότε χάνονται οι Νεράιδες), ν’ αρπάξει από τα μαλλιά εκείνη που αγαπούσε και να μην την αφήσει με κανέναν τρόπο.
Ήρθε το βράδυ και ο νέος πήρε τη λύρα του και πήγε στη σπηλιά, όπου άρχισε να παίζει όσο γλυκύτερα μπορούσε, χορευτικούς σκοπούς. Σε λίγο, παρουσιάστηκαν οι Νεράιδες και πιάστηκαν στο χορό. Λίγο προτού λαλήσουν οι πετεινοί, ο νέος άφησε τη λύρα του και έκαμε όπως τον είχε συμβουλέψει η γριά.
Η Νεράιδα αντιστάθηκε με λύσσα, αγρίεψε, έβαλε τις φωνές, μα τίποτα! Ο νέος την κρατούσε γερά!
Άρχισε τότε να μεταμορφώνεται πότε σε σκύλο, πότε σε φωτιά, πότε σε φίδι, πότε σε καμήλα, αλλά ο λυράρης την κρατούσε γερά από τα μαλλιά και δεν την άφηνε. Ξαφνικά, λάλησαν οι πετεινοί κι οι άλλες Νεράιδες εξαφανίστηκαν. Τότε εκείνη που κρατούσε ο νέος ξανάγινε πανέμορφη, όπως ήταν πριν και τον ακολούθησε στο σπίτι του.
Έζησε μαζί του ένα χρόνο, του γέννησε ένα γιο, αλλά τη μιλιά της δεν την άκουσε ποτέ! Δυστυχισμένος καθώς ήταν ο νέος λυράρης με τη βουβαμάρα της Νεράιδας – γυναίκας του, μεταχειρίστηκε όλα τα μέσα για να την κάνει να μιλήσει, χωρίς αποτέλεσμα όμως.
Ξαναπήγε λοιπόν στη γριά και της ζήτησε τη συμβουλή της. Εκείνη του ορμήνεψε να πυρώσει καλά το φούρνο κι ύστερα να πάρει το παιδί από τα χέρια της γυναίκας του, να κάνει πως θα το πετάξει μέσα στο φούρνο και να πει: -«Δε μου μιλείς; Τότε ρίχνω κι εγώ το παιδί σου στο φούρνο»!
Ακολουθώντας πιστά τη συμβουλή της γριάς έπραξε όπως τον ορμήνευσε, μα τη στιγμή που έκανε ότι θα έριχνε το παιδί στη φωτιά, η Νεράιδα χίμηξε πάνω του σέρνοντας φωνή:
-«Μη σκύλε το παιδί μου!». Του τ’ άρπαξε από τα χέρια και έγιναν άφαντοι, μάνα και παιδί μαζί.
Απελπισμένος τους αναζήτησε με φωνές, παρακάλια και κλάματα, αλλά μάταια. Η Νεράιδα – μάνα και το παιδί, δεν ξαναφάνηκαν πια.
Πήγε λένε στις νεράιδες-αδελφές της, αλλά αυτές δεν τη δέχτηκαν.
Δεν της συχώρεσαν το ότι άφησε άνθρωπο και την άγγιξε και τη μόλυνε.
Γι’ αυτό αναγκάστηκε και πήγε λίγο πιο πέρα σε μια βρύση που τη λένε Λούτρα.
Εκεί τη βλέπουν δυο – τρεις φορές το χρόνο να κρατεί το παιδί στην αγκαλιά της και να κλαίει. Οι άλλες εξακολουθούν να χορεύουν και να τραγουδούν, χωρίς όμως να έχουν πια λύρα να τις συνοδεύει και χωρίς την αδελφή τους. Η Νεράιδα – μάνα κάθεται λυπημένη παραπέρα και κλαίει. Τα δάκρυά της πέφτουν πάνω στο νερό και το θολώνουν, γι’ αυτό τα νερά του Νεραϊδόσπηλιου εμφανίζονται θολά πότε – πότε.
Αυτά λοιπόν, λέει ο θρύλος!!!
Εμείς το μόνο που έχουμε να πούμε (αν και σίγουρα οι φωτογραφίες σας έχουν ήδη πείσει) είναι ότι ο Νεαραϊδόσπηλιος αποτελεί την πλέον κατάλληλη επιλογή για μία κοντινή Κυριακάτικη βόλτα.
