Το γραφικό χωριουδάκι Φόδελε απέχει από το Ηράκλειο σχεδόν 30 χιλιόμετρα και είναι χτισμένο μέσα σε ένα υπέροχο τοπίο από μυρωδάτες πορτοκαλιές, λεμονιές και άλλα δέντρα.
Διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Μαλεβιζίου και οι κάτοικοι του ασχολούνται κυρίως με την γεωργία. Υπάρχει μεγάλη παράδοση στην καλλιέργεια κηπευτικών και εσπεριδοειδών και το χωριό φημίζεται για τα νοστιμότατα και ζουμερά φοδελιανά πορτοκάλια.
Στην περιοχή του σημερινού χωριού τοποθετείται η αρχαία πόλη Ποντομάτριον, όνομα που διασώζεται στον Ποντομάτρη ποταμό που διασχίζει τον οικισμό. Η ονομασία Φόδελε φαίνεται ότι προέρχεται από τον πρώτο οικιστή ο οποίος ήταν μέλος της ενετικής οικογένειας Fodelle που αναφέρεται στην Κρήτη τον 13ο αιώνα.
Το Φόδελε είναι ο τόπος καταγωγής του μεγάλου ζωγράφου Ελ Γκρέκο.
Ως τόπος καταγωγής του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου λοιπόν , το Φόδελε δεν θα μπορούσε να μην τιμήσει τον μεγάλο ζωγράφο με ένα μουσείο που έχει δημιουργηθεί στο οίκημα που πιστεύεται ότι μεγάλωσε.
Στον μουσειακό χώρο παρουσιάζονται αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο, ένα αντίγραφο του εργαστηρίου του, προσχέδια και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.
Πρόκειται για ένα μουσείο φόρο τιμής στον μεγάλο κρητικό καλλιτέχνη και μία εξαιρετική η προσπάθεια του Πολιτιστικού Συλλόγου του Φόδελε να διατηρήσει άσβεστη τη μνήμη του.
Εκτός από το μουσείο, υπέροχη είναι και η βυζαντινή εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου που χτίστηκε τον 11ο αιώνα στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής, η οποία μάλιστα θεωρείται ότι αποτέλεσε έμπνευση για να ασχοληθεί ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος με την αγιογραφία.
Το Φόδελε είναι ένα μέρος που ενθουσιάζει μικρούς και μεγάλους. Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί την όμορφη πλατεία του χωριού με την προτομή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ή να απολαύσει το φαγητό του σε μια από τις ταβέρνες που βρίσκονται δίπλα στα αιωνόβια πλατάνια και στο ποτάμι.
Η παιδική χαρά που βρίσκεται στην καρδιά του οικισμού, πραγματικά μέσα στη βλάστηση, είναι μία από τις καλύτερες του νομού.
Μέσα σε αυτήν (πέρα από τα παιχνίδια) υπάρχουν τραπεζάκια πικ-νικ, ενώ για τους λάτρεις της φύσης, υπέροχες διαδρομές μέσα στο πράσινο και δίπλα στον ποταμό.
Τέλος, κοντά στο Φόδελε (περίπου 3 χιλιόμετρα) βρίσκεται η Μονή Αγίου Παντελεήμονος σε μια ωραία τοποθεσία.
Η Μονή διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στον αγώνα των Κρητικών κατά των Τούρκων κατακτητών. Την δράση της αυτή την πλήρωσε πολλές φορές με λεηλασίες και καταστροφές.
Είναι ένα υπέροχος χώρος μέσα σε πορτοκαλιές και ελαιώνες, γεμάτος άνθη, χρώματα και μυρωδιές.
Η Μονή φροντίζει και πολλά μικρά και μεγαλύτερα ζωάκια όπως ελάφια, πτηνά, κατσικάκια, λάμα κ.α. και είναι και για τον λόγο αυτό πόλος έλξης των μικρών κυρίως επισκεπτών.
Είναι δίχως αμφιβολία μία πολύ καλή πρόταση για Κυριακάτικη βόλτα ή εκδρομούλα…!
