Το φαράγγι των Μύλων είναι μια εκπληκτική καταπράσινη όαση σε απόσταση 8km από την πόλη του Ρεθύμνου.
Το όνομα οφείλεται στον εγκαταλελειμμένο οικισμό δίπλα στο χείμαρρο με τους νερόμυλους που υπήρχαν σε όλη τη διαδρομή του φαραγγιού και κατασκεύασαν οι ντόπιοι κατά την περίοδο της ενετοκρατίας.
Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού ήταν μυλωνάδες και τα περισσότερα σιτηρά της περιοχής και των τριγύρω χωριών αλέθονταν στους Μύλους αυτούς.
Η είσοδος του φαραγγιού ξεκινά από το χωριό Χρομοναστήρι και καταλήγει στο Ξηρό χωριό. Ξεκινώντας το μονοπάτι, το πρώτο πράγμα που συναντάει κανείς είναι το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου που είναι κτισμένο μέσα στα βράχια.
Οι περιπατητές εντυπωσιάζονται από τα εγκαταλελειμμένα πετρόκτιστα σπίτια του παλαιού οικισμού.
Το χωριό που χωρίζεται σε δύο γειτονιές (τους Πάνω και τους Κάτω Μύλους) εγκαταλείφθηκε όταν γεωλογική μελέτη έδειξε πως τα επιβλητικά βράχια που υψώνονταν πάνω από τα σπίτια κινδύνευαν να πέσουν και να τα καταπλακώσουν. Οι κάτοικοι του αποφάσισαν να μετοικίσουν λίγα μέτρα παραπάνω χτίζοντας το σημερινό χωριό Μύλοι το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 270 μέτρων.
Οι νερόμυλοι του φαραγγιού ήταν πάνω από 30 και λειτουργούσαν έως την δεκαετία του 1970. Σήμερα μπορούμε να δούμε σε καλή κατάσταση μόνο έναν νερόμυλο που έχει ανακαινιστεί έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να πάρουν μια ιδέα για το πώς λειτουργούσαν.
Μέσα στο φαράγγι ο επισκέπτης θα δει μικρά εκκλησάκια, όπως ο ναός του Αγίου Αντωνίου, ο ναός του Αγίου Ιωάννη, αλλά και ο ναός των Αγίων Πέντε Παρθένων, ενώ λίγο πιο κάτω, τους ναούς της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Νικολάου.
Τα τεράστια δέντρα με τις πυκνές φυλλωσιές, το ποτάμι που διέρχεται το εσωτερικό του φαραγγιού, τα μικρά και μεγάλα σπήλαια που συναντά κανείς κατά τη διάρκεια της περιήγησης, αποτελούν δείγματα ενός επίγειου παράδεισου και μιας σπάνιας ομορφιάς που σου προσφέρουν στιγμές γαλήνης και ηρεμίας μακριά από το άγχος της πόλης!
Σε όλη την διαδρομή υπάρχουν διάσπαρτα παγκάκια και κιόσκια για να ξαποστάσει κανείς και να απολαύσει το τοπίο.
Τα πανύψηλα πλατάνια και οι κισσοί κυριαρχούν στο τοπίο. Το συνεχώς τρεχούμενο νερό, που δημιουργεί μικρούς καταρράκτες και λίμνες ίσως δυσκολέψει την διέλευση κατά την διάρκεια του χειμώνα και έως τα μέσα της άνοιξης.
Σε γενικές γραμμές πάντως οι προσβάσεις σε αυτό το φαράγγι είναι καλές, αφού σε δύσκολα σημεία έχουν κατασκευαστεί γεφυράκια ενώ η πεζοπορία γίνεται παραπλεύρως της κοίτης του ποταμού κι όχι στο εσωτερικό της.
Οι Μύλοι, με την πλούσια φυσική και αρχιτεκτονική τους ομορφιά συνιστούν την ιδανικότερη πρόταση για περίπατο, καθώς όλη η διάσχιση του δεν διαρκεί πάνω από δύο ώρες, ενώ μπορεί να γίνει με αφετηρία και τα δύο άκρα του φαραγγιού, όπου υπάρχουν σχετικές πινακίδες.
Το συστήνουμε ανεπιφύλακτα!!
